व्यवसायमा निर्णय लिने प्रक्रिया सफल कम्पनी चलाउने महत्त्वपूर्ण पक्ष हो। सही जानकारी र राम्रो निर्णयमा आधारित सही निर्णयहरू गर्ने क्षमता कुनै पनि व्यवसाय मालिक वा प्रबन्धकको लागि महत्त्वपूर्ण छ।
निर्णय प्रक्रिया चरण-दर-चरण
निर्णय प्रक्रियाको आधारभूत चरणहरू सामान्यतया समान छन्:
- समस्या वा अवसर परिभाषित गर्नुहोस् - निर्णय प्रक्रियाको पहिलो चरण भनेको समस्या वा अवसरलाई सम्बोधन गर्न आवश्यक छ भनेर स्पष्ट रूपमा पहिचान गर्नु हो। यो चरणलाई वर्तमान अवस्था र यसलाई सुधार गर्नको लागि के गर्न आवश्यक छ भन्ने बारे राम्ररी बुझ्न आवश्यक छ।
- जानकारी जम्मा गर्नुहोस् - एक पटक समस्या वा अवसर पहिचान गरिसकेपछि, अर्को चरण निर्णय लिन मद्दतको लागि सबै सान्दर्भिक जानकारीहरू जम्मा गर्दैछ। यसमा हालको अवस्था, सम्भावित समाधानहरू, र व्यवसायमा तिनीहरूको सम्भावित प्रभावको बारेमा डेटा समावेश छ।
- जानकारीको विश्लेषण गर्नुहोस् - एक पटक सबै सान्दर्भिक जानकारीहरू जम्मा भइसकेपछि, यसलाई उत्तम सम्भावित समाधान पहिचान गर्न विश्लेषण गर्न आवश्यक छ। यस चरणलाई सबै विकल्पहरू र तिनीहरूका सम्भावित परिणामहरूको सावधानीपूर्वक समीक्षा आवश्यक छ।
- निर्णय लिनुहोस् - विश्लेषण पूरा भएपछि, यो निर्णय गर्ने समय हो। यो निर्णय अघिल्लो चरणहरूमा सङ्कलन र विश्लेषण जानकारीमा आधारित हुनुपर्छ। यो सबै सम्भावित विकल्पहरू विचार गर्न र व्यवसायको लागि उत्तम छ कि एक छनौट गर्न महत्त्वपूर्ण छ।
- निर्णय कार्यान्वयन गर्नुहोस् - एक पटक निर्णय गरिसकेपछि, यो कार्यान्वयन गर्ने समय हो। यो चरणमा निर्णयलाई कार्यमा ल्याउने र यसलाई ठीकसँग कार्यान्वयन गरिएको छ भनी सुनिश्चित गर्न समावेश हुनेछ। यो निर्णयको नतिजाको निगरानी गर्न महत्त्वपूर्ण छ कि यसले व्यापारमा इच्छित प्रभाव पारिरहेको छ।
- परिणामहरू मूल्याङ्कन गर्नुहोस् - अन्तिम चरणहरू, जब निर्णय लागू गरिएको छ, परिणामहरूको मूल्याङ्कन गर्न महत्त्वपूर्ण छ। यसले निर्णय सफल भयो वा होइन र भविष्यमा के फरक तरिकाले गर्न सकिन्छ भनेर निर्धारण गर्न मद्दत गर्नेछ।
निर्णय प्रक्रियामा चुनौतीहरू
निर्णय प्रक्रियाको क्रममा धेरै चुनौतीहरू आउन सक्छन्। यी चुनौतीहरूले व्यापारको सर्वोत्तम हितमा हुने निर्णयमा आउन गाह्रो बनाउन सक्छ।
निर्णय प्रक्रियाको क्रममा हुन सक्ने सबैभन्दा ठूलो चुनौती भनेको जानकारीको कमी हो। यसले सूचित निर्णय गर्न गाह्रो बनाउन सक्छ। व्यवसायिक निर्णयकर्ताहरूसँग उत्तम निर्णय गर्नको लागि सही र अप-टु-डेट जानकारीमा पहुँच हुन आवश्यक छ।
अर्को चुनौती जुन निर्णय प्रक्रियाको क्रममा उत्पन्न हुन सक्छ समयको कमी हो। निर्णय गर्न आवश्यक सबै जानकारी जम्मा गर्न पर्याप्त समय नहुन सक्छ। निर्णयकर्ताहरू छिटो र प्रभावकारी रूपमा निर्णय गर्न सक्षम हुन आवश्यक छ।
निर्णय प्रक्रियामा भावनाहरूले पनि भूमिका खेल्न सक्छ। द व्यापार मा निर्णय निर्माताहरु तिनीहरूको व्यक्तिगत भावना वा भावनाहरूले तिनीहरूको निर्णयलाई प्रभाव पार्न सक्छ। यसले सबोप्टिमल निर्णय लिने नेतृत्व गर्न सक्छ।
निर्णय गर्ने मोडेल उत्तम के हो?
त्यहाँ विभिन्न निर्णय गर्ने मोडेलहरू छन् जुन व्यवसायहरूले प्रयोग गर्न सक्छन्, र त्यहाँ कुनै एक-आकार-फिट-सबै मोडेलहरू छैनन्। तपाईको व्यवसायको लागि उत्तम निर्णय गर्ने मोडेल तपाईले गर्नु पर्ने विशिष्ट निर्णय, निर्णयको प्रकार, र उपलब्ध स्रोतहरूमा निर्भर गर्दछ।
केहि सबैभन्दा लोकप्रिय निर्णय गर्ने मोडेलहरू:
तर्कसंगत मोडेल: यो मोडेल निर्णय-निर्माताहरू तर्कसंगत छन् र व्यापारको सर्वोत्तम हितमा भएका निर्णयहरू गर्नेछन् भन्ने धारणामा आधारित छ। यो मोडेल प्रायः निर्णय गर्ने परिस्थितिहरूमा प्रयोग गरिन्छ जहाँ स्पष्ट समस्या र ज्ञात समाधान छ।
वृद्धिशील मोडेल: यो मोडेल यो विचारमा आधारित छ कि निर्णय-निर्माताहरूले ठूला, आमूल परिवर्तनको सट्टा अवस्थित समाधानहरूमा साना, वृद्धिशील परिवर्तनहरू गर्नेछन्। यो मोडेल प्रायः निर्णय गर्ने परिस्थितिहरूमा प्रयोग गरिन्छ जहाँ स्पष्ट समस्या छ तर कुनै ज्ञात समाधान छैन।
सन्तोषजनक मोडेल: यो मोडेल यो विचारमा आधारित छ कि निर्णय-निर्माताहरूले सबैभन्दा राम्रो सम्भावित समाधान खोज्न जारी राख्नुको सट्टा उनीहरूले फेला पार्ने पहिलो स्वीकार्य समाधान छनौट गर्नेछन्। यो मोडेल प्रायः निर्णय गर्ने परिस्थितिहरूमा प्रयोग गरिन्छ जहाँ स्पष्ट समस्या छ तर कुनै ज्ञात समाधान छैन, र समय सीमित छ।
सम्झनुहोस्, निर्णय लिनु एक जटिल कार्य हो, र त्यहाँ धेरै कारकहरू छन् जुन तपाईंले विचार गर्न आवश्यक छ। यद्यपि, यदि तपाईंले निर्णय लिने प्रक्रिया र यसमा संलग्न विभिन्न कारकहरू बुझ्न समय लिनुभयो भने, तपाईंले आफ्नो व्यवसायको लागि राम्रो निर्णयहरू गर्न सक्नुहुन्छ। साथै, तपाइँ तपाइँको निर्णयहरु को नतिजाहरु लाई हरेक पटक निगरानी गर्न को लागी तयार हुनुपर्दछ र तपाइँको व्यवसाय सुधार गर्न को लागी तपाइँको गल्तीहरु बाट सिक्न।
